De Impact Circle brengt 100WEEKS-supporters in Nederland samen met ondernemende vrouwen in Rwanda: twintig vrouwen uit Nederland die twintig vrouwen in Rwanda steunen. Door Plantenga (1959) is één van hen - de voormalige Heineken-topvrouw heeft een bijzondere band met het land.
In 2004 kreeg Plantenga een telefoontje dat haar leven ingrijpend zou veranderen. ‘Jean denkt dat het een goed idee is als jij leiding gaat geven aan Bralirwa’. De CEO van Heineken International had haar benoemd tot manager van hun werkmaatschappij in Rwanda. Een baan die ze accepteerde met enige reserve. Iedereen kende natuurlijk de verhalen van de genocide. Was het daar wel veilig? Ze trof - tot haar verrassing - ‘een fantastisch, lief en vreedzaam land aan’, maar onder de oppervlakte sluimerde het. Ook binnen Bralirwa, (een afkorting voor Brasseries et Limonaderies du Rwanda) was de bloedige genocide op de Tutsis van 1994 niet vergeten. Aan Plantenga de taak van de brouwerij, een instituut binnen de Rwandese samenleving, een eenheid te smeden. ‘Het woord vertrouwen was uit iedereens woordenboek.’
Over de loop van vier en een half jaar slaagde Plantenga daar stapje-voor-stapje in. Ze maakte anoniem solliciteren mogelijk, waardoor mensen niet konden worden voorgetrokken op basis van hun etniciteit. Ze maakte zich hard voor een veilige werkplek en drong het aantal ongevallen terug tot bijna nul. Ze probeerde naar de toekomst te kijken en het verleden niet een splijtzwam te laten worden. Bij een herdenking op de brouwerij schudden genocidaires en slachtoffers elkaar de hand. Gaandeweg kreeg Plantenga een door haarzelf bevochten reputatie voor oprechtheid. Het levert haar de bijnaam ‘Mama Bralirwa’ op.
Eerste vrouw binnen Heineken die leiding gaf aan een land
Een vrouw in haar rol was (en is) ongebruikelijk. Binnen Heineken was ze de eerste vrouw die leiding gaf aan een landelijke werkmaatschappij. Plantenga speelde daarom ook een sleutelrol bij het vooruithelpen van vrouwen binnen de brouwerij. Ze benoemde de eerste vrouwelijke leden van het managementteam en was lid van de vrouwenvereniging Femmes des Bralirwa.
Bij Bralirwa werkten, ook voor haar komst, veel vrouwen. ‘Wat ik aantrof was een ongelooflijk sterke groep’, zegt Plantenga. ‘En ik heb daar een enorme liefde voor.’ Ook buiten de brouwerij zag ze die kracht in vrouwen die vaak in extreme armoede leefden maar er toch het beste van probeerden te maken. Reizend over het Rwandese platteland werd Plantenga geconfronteerd met vreselijke omstandigheden, maar de hoop en optimisme waarmee mensen die tegemoet traden vond het meest opvallend. ‘Ik voelde daar enorm veel solidariteit mee’, zegt Plantenga. ‘Dat gevoel van: niet opgeven, in je eigen kracht geloven, er voor anderen willen zijn.’
Konijnenfarm leidt tot plaag
Het is één van de redenen dat Plantenga in 100WEEKS gelooft. Omdat ze heeft gezien hoeveel een klein bedrag kan doen voor iemand die in zware omstandigheden leeft. ‘Dat kleine injectietje kan het verschil maken.’ Een andere is dat ze ter plekke zag hoe andere hulp faalde. Een straat in Kigali waar alle hulporganisaties gevestigd waren, droeg de bijnaam Avenue de Saint Nicolas. Ze zag hoe ‘megalomane ontwikkelingsprojecten’ vaak faliekant op hun muil gingen. Een ngo die de lokale bevolking probeerde te helpen met het opzetten van konijnenfarms introduceerde en passant onbedoeld een plaag. Plantenga weet dat vrouwen in armoede zelf weten wat goed voor ze is. ‘Bij 100WEEKS is het 1-op-1, het geld komt in hun zak.’
De Impact Circle waar ze deel van uitmaakt maakte recent voor het eerst kennis met hun tegenhangers in Rwanda. Net als de vrouwen in Nederland zijn het allen ondernemers. Dinah, die haar kapsalon wil uitbreiden. Primitive, die net een naaimachine heeft gekocht en Vestine, die met de inkomsten uit haar bananenbierbrouwerij vijf kinderen onderhoudt.
Met de wekelijkse betalingen kunnen ze allemaal een klein stapje in de goede richting zetten onder moeilijke omstandigheden. 'Als je de uitzichtloosheid van mensen in armoede ziet, denk je weleens: why not give up. Toch zie ik in Rwanda alleen kracht en hoop. Daarom ging mijn hart open toen iemand mij vroeg 100WEEKS te steunen.’